ตะขาบ เป็นสัตว์มีพิษที่ชอบออกหากิน เวลากลางคืน ส่วนกลางวันจะชอบหลบอยู่ตามพุ่มไม้ กองดินชื้นๆกองไม้ เศษใบไม้ พื้นที่รกๆอับๆชื้นๆหน่อย เหยื่อของตะขาบก็จะเป็นจำพวก แมลงเล็กๆ จิ้งหรีด จิ้งจก ฯ ตะขาบอยู่ได้นานมากกว่า 5 ปี ปกติเจ้าตะขาบเวลากลางวันจะไม่ออกมา ยกเว้นซะแต่ รังของมันจะถูกทำลาย น้ำท่วม และข้อนี้ต้องบอกท่านผู้อ่านทุกๆท่านก่อนนะคะว่า แม้ตะขาบตัวจะขาดเป็น 2 ท่อน แล้วมันจะตาย แท้จริงแล้วไม่ใช่เลย เพราะถึงแม้ตะขาบตัวจะขาดออกจากกัน 2 ท่อน แต่ก็ยังสามารถเคลื่อนไหวได้และอาจถูกตะขาบต่อยได้เมื่อสัมผัมหรือไปจับมันเข้า ตะขาบถือเป็นสัตว์เลื้อยคลายที่มีพิษน่ากลัว ถึงแม้นพิษของตะขาบไม่สามารถทำให้คนที่โดนต่อยเสียชีวิตได้ แต่ก็ทำให้คนที่โดนต่อยมีอาการปวดแสบปวดร้อนได้เมื่อเมื่อโดนต่อย บางคนมีอาการแพ้พิษก็อาจมีอาการรุนแรงเหมือนกันค่ะ แผลที่โดนตะขาบต่อยก็จะมีลักษณะเหมือนโดนเข็มแทง แล้วในพิษก็จะประกอบไปด้วยสาร hydroxytryptamine,cytolysin ซึ่งเป็นพิษที่ทำให้เกิดอาการ ปวด ชา บวม อักเสบ เนื้อเยื่อบริเวณที่ถูกต่อยจะมีอาการอักเสบ และทำให้เนื้อเยื่อมีอากาดขากเลือดหากปล่อยไว้นานๆอาจทำให้เนื้อเยื่อตายได้ ถ้าไม่ได้รับการถอนพิษ
ในการปฐมพยาบาลเบื้องต้นถ้าโดนตะขาบต่อย
ล้างแผลด้วยแอลกอฮอล์ หรือน้ำยาล้างแผล หรือจะล้างด้วยสบู่ก็ได้ จากนั้นจะประคบด้วยน้ำแข็งหรือผ้าชุบน้ำเย็น เพื่อบรรเทาอาการปวด
ทานยาแก้ปวด ควรหลีกเลี่ยงยาแก้ปวดที่มีฤทธิ์ในการกดประสาทแบบรุนแรง
ใช้ขี้ผึ้งหรือแซมบัค ทาด้วยก็ได้นะคะ จากนั้นให้นำส่ง รพหรือ คลีนิค เพื่อตรวจเช็คดูอาการอีกทีค่ะ
นี่เป็นวิธีการปฐมพยาบาลเบื้อต้นค่ะ แต่ถ้าจะรักษาแบบวิธี ชาวบ้านๆที่เป็นภูมิปัญญาทำกันต่อกันมา ก็ได้นะคะ
ใช้ผงชูรสผสมกับมะนาว เป็นการปฐมพยาบาลอีกอย่างเมื่อเราโดนตะขาบต่อย คั้นเอาน้ำมะนาว 1 ลูก ผสมกับผงนัว ผงชูรสนั้นแหละค่ะ อิอิ ทาบนบริเวณที่โดนต่อยค่ะ อาการปวดจะค่อยๆหายไป วิธีนี้เป็นวิธีที่มีมานานเพราะสามารถใช้ได้กับแผลที่โดนผึ้ง แตน ต่อ ต่อยได้อีกด้วย
ใช้น้ำส้มสายชูเพื่อลดอาการปวด น้ำส้มสายชูช่วยแก้อาการปวดจากการโดนตะขาบต่อยได้ค่ะ แค่เอาแผลที่โดนต่อยไปจุ่มในน้ำส้มสายชู หรือถ้าไม่สามารถนำแผลไปจุ่มในน้ำส้มสายชูได้ ก็ใช้วิธีการเทราดหรือ ใช้สำลีชุบแล้วทาๆบรบริเวณที่โดนต่อยได้เลยค่ะ บรรเทาอาการปวดได้ดีเหมือนกัน
ใบตำลึง เด็ดเอาเฉพาะใบที่ไม่อ่อนและไม่แก่จนเกินไป เอามาล้างน้ำเปล่าให้สะอาด แล้วขยี้ๆให้ละเอียดหรือ ตำก็ได้ค่ะพอให้มีน้ำออกมาจากใบ จากนั้นมาวางบนแผลที่โดนตะขาบต่อยกดเบาๆค่ะ จะรู้สึกเย็นๆและอาการปวดจะทุเลาลงจ้า แต่ถ้ายังไม่หายก็เปลี่ยนใบตำลึงทุกๆ 15 นาทีค่ะ
พริกขี้หนูแห้งและน้ำมะนาว ตำพริกขี้หนูให้ละเอียดจากนั้นนำไปผสมกับน้ำมะนาวแล้วนำไปทาบริเวณที่โดนต่อยได้เลยค่ะช่วยลดอาการปวด
ขิงแก่ผสมเหล้าขาว ขิงแก่ปอกเปลือกล้างให้สะอาดตำให้ละเอียดแล้วนำไปผสมกับเหล้าขาวทาพอกตรงที่โดนต่อยเป็นการรักษาอาการปวดจากพิษของตะขาบค่ะ
ทาแผลที่โดนตะขาบต่อยด้วยน้ำมะนาว คั้นเอาน้ำมะนาวสดๆ ทางลงบริเวณที่โดนต่อยได้เลยค่ะ หรือจะใช้วิธีผ่ามะนาวเป็นครึ่งซีกแล้วใช้ปูนที่ใช้เคียวหมาก ไม่ใช่ปูนที่เอามาสร้างบ้านนะคะ แล้วนำปูนไปทาบนมะนาวที่ผ่าไว้นำไปทาแผลที่โดนต่อยทิ้งเอาไว้ค่ะ อาการปวดจะค่อยๆจางหายไปค่ะ
หอมแดงผ่าครึ่ง แล้วนำมาทาลงบนบริเวณที่ถูกตะขาบต่อยได้เลยค่ะ อาการปวดจะค่อยๆบรรเทาลง แต่ว่ากันว่า วิธีนี้ใช้ได้ผลแต่กับเฉพาะบางคนเท่านั้นนะคะ แล้วแต่สถาพร่างกายของแต่ละบุคคลค่ะ
ยางมะละกอ หักก้านมะละกอ แล้วใช้ยางสดๆทาลงบริเวณที่โดนต่อยค่ะ วิธีนี้ใช้บรรเทาอาการเจ็ปปวดได้ดี เป็นภูมิปัญญาชาวบ้านที่ใช้กันมาช้านานค่ะ
ทั้งหมดนี้เป็นการปฐมพยาบาลเบื้อต้นและวิธีการรักษาด้วยสมุนไพรที่มีอยู่ในบ้านนและใช้ได้ผลจริงค่ะ แต่ด้วยภูมิต้านทานของคนเราที่ไม่เหมือนกัน บางคนถึงขั้นแพ้พิษแบบรุนแรง เฉพาะคนที่แพ้พิษนะคะ และหากได้รับการปฐมพยาบาลในเบื้องต้นไปแล้วแต่ไม่ได้ผล หรือหากมีอาการ แพ้ เริ่มมีไข้ คลื่นใส้ อาเจียน ให้รีบพาไปส่งโรงพยาบาลทันทีค่ะ แต่โดยปกติแล้ว เมื่อถูกตะขาบต่อยและได้รับการรักษาอย่างถูกวิธี อาการจะหายไปใน 1-2 วันค่ะ แต่ถ้าแพ้มากอาจจะใช้เวลานานกว่านั้นสักหน่อย และในช่วงหน้าฝน เราควรจะป้องกันตะขาบไว้ก่อนก็ดีนะคะเพราะหน้าฝนแมลงมีพิาชอบออกมาป่วนเปี้ยนเดินเล่นภายในบริเวณบ้านเรา และหากในบ้านมีเด็กๆลูกๆหลานๆอาสัยรวมอยู่ด้วยยิ่งต้องระวังมากๆทีเดียวค่ะ ผงกำจัดปลวกนอกจากจะช่วยกำจัดปลวกแล้ว ยังสามารถกำจัดตะขาบได้อีกด้วยนะคะ ลองไปหามาใช้ดู หรือจะใช้โซดาไฟเทลงไปในท่อระบายน้ำ ในห้องน้ำหรืออ่างล้างจาน อะไรประมารนี้ค่ะ และสิ่งที่ควรทำคือเมื่อเวลาโดนตะขาบต่อยให้มีสติ และทำการปฐมพยาบาลในเบื้องต้นก่อนจะดีที่สุดค่ะ