ความรู้ทั่วไปเกี่ยวกับยาพารา

สวัสดีค่ะ วันนี้แอดมินจะมานำเสนอสาระความรู้ใกล้ตัวเกี่ยวกับพาราเซตามอลหรือที่เราเรียกกันติดปากว่า “ยาพารา” นั่นเองค่ะ

พาราเซตามอล(Paracetamol) หรือ อะเซตามีโนเฟน(acetaminophen)

เป็นยาที่สามารถจำหน่ายได้โดยไม่ต้องมีใบสั่งแพทย์(OTC) มีฤทธิ์แก้ปวดและลดไข้ ซึ่งเป็นยาพื้นฐานที่มักใช้เพื่อบรรเทาไข้ อาการปวดศีรษะ อาการปวดเมื่อย และรักษาให้หายจากโรคหวัดและไข้หวัดได้ พาราเซตามอลประกอบด้วยยาแก้อักเสบชนิดไม่ใช่สเตรอยด์ (NSAIDs) และโอปิออยด์ พาราเซตามอลมักใช้รักษาอาการปวดพื้นฐานถึงการปวดอย่างซับซ้อน เช่น ปวดจากข้อเสื่อม ปวดกล้ามเนื้อ เคล็ด ขัด ยอก

ใช้พาราเซตามอลยังไงให้ปลอดภัย

• โดยทั่วไปแล้วพาราเซตามอลจะปลอดภัยต่อมนุษย์เราหากได้รับในปริมาณที่เหมาะสม แต่หากได้รับในปริมาณที่มากเกินไป จะทำให้เกิดความเสียหายต่อการทำงานของตับได้
• อันตรายจากการใช้ยานี้จะมากขึ้นในผู้ดื่มแอลกอฮอล์ ซึ่งพิษของพาราเซตามอลสามารถทำใหแกิดภาวะตับล้มเหลว ถ้าไปพบแพทย์หรือช่วยไม่ทันอาจทำให้เสียชีวิตได้
• ก่อนรับประทานยาควรอ่านสลากยาและทำความเข้าใจให้ดีก่อน หากมีข้อสงสัยอะไรหรือไม่เข้าใจตรงส่วนไหนควรไปสอบถามหรือปรึกษาแพทย์ก่อนค่ะ
• ในกรณีที่มีการพบเห็น หรือปรากฏว่ามีการใช้ยาพาราเซตามอลเกินขนาด ควรรีบทำให้อาเจียน โดยการใช้นิ้วล้วงคอ หรือใช้วิธีการอื่นๆ ที่จะช่วยให้อาเจียน เพื่อเป็นการลดปริมาณการดูดซึมยาของกระเพาะอาหาร และรีบนำโรงพยาบาลโดยด่วน

พาราเซตามอลมีกี่แบบ

พาราเซตามอน เป็นยาที่มีขายกันโดยทั่วไป จึงทำให้มีการผลิตยาพาราออกมาจำหน่ายอยู่หลายยี่ห้อด้วยกัน เช่น ซารา ไทลินอล ซีมอลพาราเซตามอล พานาดอล เป็นต้น และมีการผลิตยาพาราให้เหมาะสมกับการใช้งานออกมาอยู่ 4 รูปแบบด้วยกัน ดังนี้

รูปแบบที่ 1 ชนิดหยด เป็นยาลดไข้ที่ใช้สำหรับทารก(เด็กอ่อนแรกเกิด จนถึง 3 ปี)

รูปแบบที่ 2 ชนิดน้ำเชื่อม จำหน่ายเป็นขวด มักจะนิยมใช้ในเด็กที่รับประทานยายาก

รูปแบบที่ 3 ชนิดเม็ด ใช้กับผู้ใหญ่หรือกับเด็กที่โตแล้ว และสามารถรับประทานยาเม็ดได้

รูปแบบที่ 4 ชนิดฉีด มักใช้กันในโรงพยาบาล สาธารณสุขและคลินิกต่างๆ

วิธีใช้ยาพาราเซตามอลแต่ละชนิด

• ชนิดกิน(ชนิดหยด,ชนิดน้ำเชื่อม,ชนิดเม็ด)

อายุ / วัย                                ขนาดยาที่ใช้

0-3 เดือน                 :              40 มก.(1.2 มล.) ต่อครั้ง
4-11 เดือน               :              80 มก.(3.4 มล.) ต่อครั้ง
12-23 เดือน            :              120 มก.(5 มล. หรือ 1 ช้อนชา) ต่อครั้ง
2-3 ปี                       :             160 มก.(6.7 มล. หรือ ครึ่งเม็ด (ขนาดเม็ด 325 มก.)) ต่อครั้ง
4-5 ปี                       :              240 มก.(2 ช้อนชา หรือ ครึ่งเม็ด (ขนาดเม็ด 500 มก.)) ต่อครั้ง
6-8 ปี                       :             320 มก.(1 เม็ด (ขนาดเม็ด 325 มก.)) ต่อครั้ง
ผู้ใหญ่                      :              500-1000 มก.(1-2 เม็ด (ขนาดเม็ด 500 มก. )) ต่อครั้ง

• ชนิดฉีด

พาราเซตามอลชนิดฉีด มักจะไม่ได้ใช้กันโดยทั่วไป ส่วนใหญ่จะนำไปใช้ตามคลินิกและโรงพยาบาล โดยจะใช้เมื่อผู้ป่วยมีอาการไข้ค่อนข้างหนัก คลื่นไส้อาเจียน กินไม่ได้ โดยจะฉีดครั้งละ ครึ่งหลอด ถึง 1 หลอด สำหรับผู้ใหญ่ ส่วนเด็กจะฉีดให้ครั้งละ 1 ส่วน 4 ถึง ครึ่งหลอด

ข้อควรระวังในการใช้ยาพาราเซตามอล

• เราไม่ควรใช้ยาติดต่อกันหลายวัน และไม่จำเป็นต้องทานทุกครั้งที่มีไข้ เพราะอาจเกิดผลข้างเคียงต่อตับได้ หากเด็กมีไข้ต่ำๆ ไม่เกิน 38.5 องศาเซลเซียส ให้เช็ดตัวลดไข้ก่อนเพราะไข้อาจลดได้โดยไม่ต้องใช้ยา และหากมีไข้ติดต่อกันเกิน 3 วัน ควรพาเด็กไปพบแพทย์ เพื่อหาสาเหตุของไข้และรับการรักษาตามสาเหตุค่ะ
• การใช้ยาพาราเพื่อลดอาการไข้บรรเทาปวดนั้น ควรใช้ตอนที่มีอาการเท่านั้น และหากยังไม่หายก็ให้กินซ้ำได้ โดยให้เว้นระยะห่างระหว่างครั้งอยู่ที่ประมาณ 4-6 ชั่วโมง และสำหรับผู้ใหญ่ ไม่ควรรับประทานเกิน 4 ครั้ง/วัน ส่วนเด็กไม่ควรเกิน 5 ครั้ง/วัน
• ห้ามใช้ยากับผู้มีประวัติเคยแพ้ยาและผู้ที่เป็นโรคตับหรือโรคไตวายระยะรุนแรง