กลับมาอีกครั้งกับหัวข้อเรื่องราวอาเซียนของเรานะคะ วันนี้เราจะมาว่ากันถึงเรื่องเครื่องแต่งกายประจำชาติกันค่ะ เอ แต่ประเทศอาเซียนก็ประกอบไปด้วยหลากหลายเชื้อชาติด้วยกัน ในวันนี้เราจะมาแนะนำเครื่องแต่งกายประจำชาติของประเทศกัมพูชา (Cambodia) ที่เป็นเพื่อนบ้านใกล้เรือนเคียงของเรากันนี้เอง
สำหรับเครื่องแต่งกายของประเทศกัมพูชานั้นจะเรียกกันว่า ซัมปอต (sampot) ซัมปอตนี้จะมีลักษณะเป็นผ้าผืนยาวที่สามารถปกคลุมร่างกายส่วนร่างและสามารถพับทบกันได้อย่างสวยงามคล้ายกับผ้านุ่งของไทย
ที่มาของซัมปอตนั้นเป็นเรื่องราวตั้งแต่สมัย อาณาจักรฟูนันที่เป็นอาณาจักรเก่าแก่ของขอมโบราณ ปัจจุบันเป็นประเทศกัมพูชา อาณาจักรนี้สร้างขึ้นเมื่อราวพุทธศตวรรษที่ ๖ ชาวจีนเรียกกันว่า อาณาจักรฟูนัน โดยเพี้ยนมาจากคำว่า พนม หมายความว่าภูเขา ซึ่งให้ความหมายได้ว่า ราชาแห่งขุนเขา เนื่องจากอาณาจักรขอมที่สร้างขึ้นทางตอนใต้ของแหลมอินโดจีนนั้นตั้งอยู่บนภูเขานั้นเองค่ะ โดยกษัตริย์ของอาณาจักรขอมได้สั่งให้ผู้คนในอาณาจักรสวมใส่ซัมปอตตามคำร้องขอจากราชทูตจีน ซัมปอตในสมัยอดีตจะถูกถักทอด้วยผ้าไหมซึ่งผ้าไหมเป็นเอกลักษณ์สำคัญของประเทศในอดีตเลยทีเดียว เมื่อเวลาผ่านไปกรรมวิธีในการผลิตซัมปอตก็ซับซ้อนยิ่งขึ้นนอกจากจะใช้ผ้าไหมในการผลิตซัมปอตขึ้นมาแล้ว การผลิตซัมปอตยังมีการย้อมสีก่อนที่จะนำไปถักทอเพื่อเพิ่มความสวยงามแก่ซัมปอตเพิ่มมากขึ้น เทคนิคการทอผ้าแบบขึ้นลง uneven twill technique เป็นเทคนิคการทอผ้าเฉพาะถิ่นของประเทศกัมพูชา เทคนิคนี้ไม่มีถิ่นกำเนิดที่ชัดเจนนัก
ซัมปอตเป็นชุดประจำชาติที่ค่อนข้างมีความหลากหลายมากแต่ที่ชาวกัมพูชามักจะสวมใส่เป็นประจำนั้นเรียกว่า โสร่ง โสร่งสามารถสวมใส่ได้ทั้งเพศชายและเพศหญิง ส่วนใหญ่แล้วจะสวมใส่กันในชนชั้นแรงงาน ความยาวของโสร่งจะยาวประมาณครึ่งเมตรเย็บติดกันสวมใส่อยู่ที่ประมาณเอว ซัมปอตแบบโจงกระเบน ส่วนใหญ่แล้วเพศที่สวมใส่ซัมปอตแบบโจงกระเบนจะเป็นผู้หญิงเสียมากกว่า โดยในอดีตนิยมสวมใส่กันแต่ช่วงต้นศตวรรษที่ 20 การสวมใส่ซัมปอตแบบโจงกระเบนค่อยๆ หายไปอย่างช้าๆ ซัมปอตชนิดนี้จะมีลักษณะคล้ายกับกางเกงมากกว่ากระโปรง เป็นผ้าเหลี่ยมยาวขนาดสามเมตร และกว้างหนึ่งเมตร วิธีการสวมใส่จะใช้ผ้าพันรอบเอวจากนั้นยืดออกและขมวดส่วนของผ้าที่ยื่นออกมานั้นเป็นปมผูกไว้ที่เอว ปมจะถูกตรึงไว้ระหว่างขาและยึดไว้ด้วยเข็มขัดโลหะ
ชาวกัมพูชาสวมใส่ซัมปอตจนเป็นส่วนหนึ่งของชีวิตประจำวันไปแล้ว แม้ว่าช่วงที่ประเทศฝรั่งเศสนั้นเข้ามาปฎิวัติวัฒนธรรมตะวันตกเข้าสู่ประเทศกัมพูชา ถึงกระนั้นชาวกัมพูชาก็ยังคงสวมใส่ซัมปอตในเทศกาลหรืองานสำคัญ ถึงแม้ว่าชาวกัมพูชาที่อยู่ตามชานเมือง มีฐานะปานกลางก็มักที่จะสวมใส่เสื้อผ้าสมัยใหม่เนื่องจากว่ามีความสะดวกสบายกว่านั้นเอง
แม้ว่าวัฒนธรรมของการสวมใส่ซัมปอตจะลดลงไปบ้างในปัจจุบันที่การสวมใส่เครื่องแต่งกายที่เน้นที่ความสะดวกสบายเป็นหลักแต่ชาวกัมพูชาก็ยังเห็นความสำคัญต่อการรักษาวัฒนธรรมของชาติบ้านเมืองเอาไว้โดยการสวมใส่ชุดประจำชาติในวันสำคัญต่างๆ ค่ะ ในครั้งหน้าเราจะมาบอกเล่าเรื่องราวอะไรเกี่ยวกับอาเซียนอีกนั้น มาลองติดตามกันนะคะ