ที่ผ่านมาเราต่างได้ยินข่าวคราวของเจ้าธนบัตร ว่ามีการปลอมแปลงกันบ่อยๆ และได้ยินอยู่เรื่อยๆไม่เคยหายไปเลย ถึงเเม้จะมีการเปลี่ยนแปลงรูปแบบ ลักษณะหน้าตา หรือแม้กระทั่งคุณลักษณะพิเศษต่างๆแล้วก็ตาม ก็ยังมีการปลอมแปลงกันอยู่ แล้วเราจะรู้ได้อย่างไร ว่าธนบัตรที่มีอยู่ในกระเป๋า เป็นของจริงหรือของปลอม มาลองสังเกตกันแบบง่ายๆด้วยวิธีพื้นฐาน คือ สัมผัส ยกส่อง พลิกเอียง กันเลย
1. สัมผัส คุณสมบัตรของกระดาษและลวดลายเส้นนูน
ธนบัตรรัฐบาลทำจากกระดาษที่มีใยฝ้ายเป็นส่วนประกอบหลัก จึงมีความแกร่ง ทนทาน และไม่ยุ่ยง่าย เมื่อจับสัมผัสจะให้ความรู้สึกแตกต่างจากกระดาษทั่วไป ลวดลาย เกิดจากการพิมพ์เส้นนูนโดยใช้แม่พิมพ์ที่มีร่องหมึกลึกและใช้แรงกดพิมพ์สูงหมึกพิมพ์จึงนูนขึ้นมาจากเนื้อกระดาษ
ภาพและลายเส้นที่ได้จะมีรายละเอียดคมชัด
ลวดลายเส้นนูนสามารถสัมผัสและรู้สึกได้ที่ตัวเลขแจ้งชนิดราคามุมขวาบน ตัวอักษรคำว่า รัฐบาลไทย
2.ยกส่อง สิ่งที่อยู่ในเนื้อกระดาษ และลวดลายซ้อนทับ
2.1 ลายน้ำ เมื่อยกธนบัตรรัฐบาลขึ้นส่องดูกับแสงสว่าง จะเห็นลายน้ำพระบรมฉายาสาทิสลักษณ์พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวอย่างชัดเจนทั้งด้านหน้าและด้านหลัง เป็นภาพที่มีการไล่ระดับของแสงเงาอ่อนแก่คล้ายภาพสามมิติ ไม่ใช่ภาพแบนราบเหมือนธนบัตรปลอมที่เลียนแบบ
2.2 แถบสีโลหะในเนื้อกระดาษ ธนบัตรรัฐบาลทุกชนิดราคามีแถบสีโลหะฝังในเนื้อกระดาษตามแนวตั้งบนแถบมีตัวเลขและตัวอักษรโปร่งแสงขนาดเล็กแจ้งชนิดราคาธนบัตรสามารถมองเห็นและอ่านได้ทั้งสองด้านเมื่อยกธนบัตรส่องดูกับแสงสว่าง
สำหรับธนบัตรชนิดราคา ๕๐๐ บาท และ ๑๐๐๐ บาท จะมีบางส่วนของแถบสีโลหะปรากฎให้เห็นเป็นระยะ ๆ ที่ด้านหลังของธนบัตร เมื่อยกขึ้นส่องดูกับแสงสว่างจะเห็นเป็นเส้นต่อเนื่อง มีตัวเลขและอักษรโปร่งแสงขนาดเล็กแจ้งชนิดราคาธนบัตรเช่นเดียวกัน
2.3 ภาพซ้อนทับ เกิดจากการพิมพ์สีพื้นด้วยเครื่องพิมพ์ที่สามารถพิมพ์ภาพได้ทั้งสองด้านในเวลาเดียวกัน ทำให้ส่วนของลวดลายที่ออกแบบไว้ในตำแหน่งตรงกันของด้านหน้าและด้านหลังธนบัตรทับกันสนิทหรือประกอบกันขึ้นเป็นลวดลายหรือภาพที่สมบูรณ์
3.พลิกเอียง สังเกตการเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้น
หมึกพิมพ์พิเศษสลับสี
ที่ตัวเลขแจ้งราคามุมขวาบนของธนบัตร ราคา ๕๐๐ บาท จะเปลี่ยนสลับจากสีเขียวเป็นสีม่วง
ธนบัตร ราคา ๑๐๐๐ บาท ด้านบนจะเปลี่ยนสลับจากสีทองเป็นสีเขียว
แถบฟอยล์สีเงิน
ผนึกอยู่บนด้านหน้าเบื้องซ้ายของธนบัตรชนิดราคา ๑๐๐ บาท ๕๐๐ บาท และ ๑๐๐๐ บาท จะมองเห็นเป็นหลายมิติแตกต่างกันตามชนิดราคา และจะเปลี่ยนสีสะท้อนแสงวาววับ เมื่อพลิกเอียงธนบัตรไปมา
ตัวเลขแฝง
อยู่ในลายไทย เมื่อยกธนบัตรเอียงเข้าหาแสงสว่าง มองจากมุมล่างซ้ายเข้าหากึ่งกลางธนบัตร จะเห็นตัวเลขอารบิกราคาธนบัตรนั้นๆ
ขอขอบคุณข้อมูล จาก ธนาคารแห่งประเทศไทย ค่ะ