“งามพระธาตุล้ำค่า ส้มพุทรารสเลิศ แหล่งกำเนิดผ้าจก มรดกสวนหิน ถิ่นชาวเมืองลอง”
จันทร์ไทยบล็อกวันนี้มาในแนวแนะนำสถานที่ท่องเที่ยวที่น่าสนใจ มีคนค้นหาข้อมูล และต้องการรู้ข้อมูลมากระดับหนึ่ง นั่นก็คือ ข้อมูลเกี่ยวกับเมืองลอง
เมืองลอง หรืออำเภอลอง เป็นอำเภอหนึ่งที่อยู่ในจังหวัดแพร่ ซึ่งมีประวัติความเป็นมาที่ยาวนานตั้งแต่ก่อนสมัยพุทธกาล บ้างก็มีหลายตำนานเล่าขาน เรียกได้ว่ามีประวัติความเป็นมาที่ยาวนานคู่กับลำน้ำยมเลยทีเดียว ซึ่งตามตำนานของพระธาตุแหลมลี่กล่าวว่า เมื่อสมัยพระพุทธเจ้า มีพระชนมายุ 65 พรรษา ได้เสด็จมาที่เมืองนี้พร้อมด้วย พระอรหันต์ และตรัสว่าเมืองนี้แต่เดิมชื่อว่าเมือง “กุกุฎ ไก่เอิก” (เมืองไก่ขัน) ต่อมาราวปีพุทธศักราช 1078 พระนางจามเทวี พระราชธิดากษัตริย์ผู้ครองเมืองละโว้ ซึ่งเป็นพระมเหสี ของพระยารามัญผู้ครองเมืองอยุธยา (เมืองรามบุรี) ได้เสด็จมาครองเมืองหริภุญชัย (ลำพูน) ได้นำพระสารีริกธาตุเสด็จมาทางชลมารค (ทางน้ำ) แต่แทนที่จะตามลำน้ำปิงขึ้นไปกลับมาทางแยกขึ้นมาตามลำน้ำยมมาขึ้นบกที่บ้านปากลอง (หมู่ที่ 5 ตำบลปากกาง) และด้วยเหตุที่หลงทางได้ถกเถียงกันในเรื่องเส้นทางไปเมืองหริภุญชัยจึงขนานนามเมืองนี้ว่า “เมืองเววาภาสิต” และจากการที่พระนางจามเทวีทรงตรัสว่า “ลองขึ้นไปก่อนเถอะ” คำว่า “ลอง” ที่พระนางจามเทวีทรงตรัสขึ้นนั้นต่อมาได้ถูกนำมาเรียกชื่อเมืองขึ้นใหม่ว่า “เมืองลอง” อีกชื่อหนึ่ง
เมืองลอง หรืออำเภอลอง เป็นอำเภอหนึ่งที่มีสถานที่ท่องเที่ยวที่สวยงามและน่าสนใจหลายที่กันเลยทีเดียว ไม่ว่าจะเป็นจะเป็นทางด้านธรรมชาติ รวมถึงด้านศิลปวัฒนธรรมของชาวเมืองลองเอง สถานที่ท่องเที่ยวที่น่าสนใจได้แก่
1. วัดพระธาตุศรีดอนคำ หรือ “วัดห้วยอ้อ” อยู่เลยที่ว่าการอำเภอลองไปเล็กน้อย ห่างจากตัวเมืองแพร่ 45 กม.เป็นพระธาตุเก่าแก่ขนาดใหญ่ ภายในบรรจุพระบรมสารีริกธาตุของพระพุทธเจ้า สร้างขึ้นเมื่อประมาณ พ.ศ.1078ที่สำคัญตรงหน้าพระธาตุยังมี “ระฆังที่ทำจากลูกระเบิด” สมัยสงครามโลกครั้งที่ ๒ อันเป็นที่มาของคำกล่าวที่ว่า “ เมืองแป้ แห่ระเบิด” อีกด้วย
2. แก่งหลวงและถ้ำเอราวัณ ตั้งอยู่ที่ตำบลแม่ปาน ห่างจากตัวเมืองแพร่ ประมาณ 63 กิโลเมตร แล้วเลี้ยวขวาเข้าไปประมาณ 8 กิโลเมตร แก่งหลวง เป็นบริเวณที่มีโขดหินใหญ่น้อยเรียงรายอยู่ในแม่น้ำยม ซึ่งเมื่อน้ำไหลมาปะทะจะเกิดฟองฝอยสาดกระเซ็นสวยงาม ส่วน ถ้ำเอราวัณ ภายในถ้ำมีหินงอกหินย้อยที่สวยงามคล้ายรูปช้างเอราวัณและหญิงอุ้มท้องตามตำนาน ซึ้งทั้งสองสถานที่นี้เหมาะสำหรับจัดกิจกรรมนั่งแพ และล่องแก่ง ไต่เชือกมีกิจกรรมที่เข้าเป็นฐานผจญภัยและยังเป็นจุดชมความงามของลำน้ำยมอีกแห่งหนึ่ง
3. หมู่บ้านทอผ้าตีนจก ผ้าตีนจกของอำเภอลองเป็นงานฝีมือที่ประณีตและสวยงาม ทอด้วยผ้าไหมและผ้าฝ้าย มีแหล่งผลิตอยู่ที่บ้านนาตุ้ม บ้านหัวทุ่ง บ้านนามน ซึ่งมีการทอผ้าตีนจกกันอย่างแพร่หลาย
4. สวนหินมหาราช ขึ้นอยู่กับป่าไม้เขตแพร่ ห่างจากอำเภอลอง 20 กิโลเมตร สวนหินมหาราช เป็นบริเวณกว้างโล่ง มีก้อนหินขนาดใหญ่รูปร่างต่างๆ วางเรียงระเกะระกะ ท่ามกลางป่าเต็งรัง